Dure centen

Supermarkten en een duur onderzoek

Esther Voet

Menselijk lijden, waar dan ook, vind ik onacceptabel. En hoe dat lijden eruit ziet heb ik gezien in de sloppenwijken van het Egyptische Alexandrië, in vrouwenklinieken in Ethiopië (besnijdenis) en tussen de puinhopen na een aardbeving in het Indiase Budj. Daarnaast komen via Twitter dagelijks beelden langs waarbij ik mezelf moet dwingen ernaar te kijken. Op dit moment vooral uit Syrië, waar een drama gaande is van buitenmenselijke proporties. Gelukkig zijn er hulporganisaties die proberen daar iets aan te doen. Ik ben er trots op om voor een paar gewerkt te hebben. Wel vind ik het belangrijk dat geld goed wordt besteed. Of dat nu gaat om de donaties van solidaire Nederlanders die zelf echt niet veel kunnen missen, of door de staat, want dat zijn wij, ook in tijden van crisis, de Nederlandse burgers. Het niet goed besteden van dit soort gelden vind ik abject: ethisch onverantwoord. Eens? Dan nu even verder lezen.

DE bezetting
Kortgeleden kwam bij CIDI een rapport binnen met de titel ‘Dutch economic links with the occupation’. Bij ons Nederlanders wordt The Occupation al snel geassocieerd met de Duitse bezetting maar ging daar ging het niet om. Ook niet om ‘de bezetting’ van bijvoorbeeld Noord-Cyprus door Turkije of onaangename kwesties in Oost-Europa. Het ging ook niet over de bezetting van de Westelijke Sahara door Marokko en het ging zeker niet over de bezetting van Tibet door China. Het ging zeker niet over de bezetting van Tibet door China. Het ging over DE bezetting door Israel van de Westelijke Jordaanoever, gevolg van een zoveelste poging van de Arabische wereld om Israel te vernietigen (maar dat stond niet in het rapport). Het rapport, een publicatie van Profundo, was opgesteld in opdracht van ICCO, Cordaid en IKC/Pax Christi. Het is een uitgebreid rapport, wel 89 pagina’s lang. Het gaat over Nederlandse bedrijven in ‘bezet gebied’ die voedsel (denk aan tomaten en choumous), bloemen en wijn importeren.

Terroristisch maandsalaris
Ja, sommige van die producten komen uit nederzettingen. En nee, CIDI is niet blij met het nederzettingenbeleid. Anderzijds verdienen in de nederzettingen zo’n 17.000 Palestijnen hun brood omdat de Palestijnse Autoriteit liever iedere terrorist die in Israel gevangen zit een maandsalaris van soms 2000 euro uitbetaalt, dan voor banen te zorgen. Om maar te zwijgen over het corrupte ambtenarenapparaat van zo’n 50.000 (!) personen voor een gebied kleiner dan een derde van Nederland. Toen PA-leider Abbas opriep om elke Palestijn te verbieden in de nederzettingen te werken, stuitte dat op massale weerstand waardoor het hele plan niet doorging. Die 17.000 werknemers vindt niemand interessant. Wel is het natuurlijk interessant wanneer een journalist begint te bellen naar Nederlandse supermarkten om te vragen of die misschien producten uit niet EEN, maar DE bezetting verkopen. Die supermarkten buitelden eerst over elkaar heen om te vertellen dat dat toch echt niet het geval was, en toen over die verklaringen vragen werden gesteld, buitelden de meesten net zo snel weer terug.

Kern van de zaak
Gevaarlijk, want het leidt ons af van de kern van de zaak: het Profundo-rapport, bekostigd door Cordaid, ICCO en IKV/PaxChristi. Dit zijn organisaties die vanuit een christelijke achtergrond de wereld wat beter willen maken. Kijk naar het mission statement van Cordaid. Een katholieke ontwikkelingsorganisatie met heel veel subsidie van de Nederlandse staat. Citaat: ‘Cordaid creëert kansen voor de allerarmste, de kwetsbare en uitgesloten mensen. Ongeacht hun religie of ras geven wij steun aan elke wereldburger’.

Prachtig, maar het zal u niet verbazen dat ik een aantal vragen heb:

  1. Hoeveel heeft dit onderzoek naar tomaten en wijn de organisaties gekost?
  2. Waarom gekozen voor het woord DE bezetting? Het doet ons denken aan Gretta Duisenbergs Stop de Bezetting, of mogen wij dat niet denken? Of bent u van mening dat dit de enige bezetting is die op dit moment relevant is in de wereld? En zo ja, waarom?
  3. Waarom geen onderzoek gedaan naar economische betrekkingen met bezettingen in het algemeen, bezettingen waar de ‘bezette’ bevolking het veel beroerder heeft dan die op de Westbank?
  4. Hebben deze organisaties gemist wat er op dit moment gebeurt met christenen in Irak, waar de helft van de christelijke bevolking is gevlucht, in totaal 500.000 mensen? Is dat niet een belangrijkere kwestie dan een rapport over tomaten?
  5. Christenen in Egypte staan ontzettend onder druk, is iemand binnen de drie hulporganisaties geïnteresseerd in een rapport over de vervolgingen die daar plaatsvinden en de doden die daar vallen (op de Westbank hebben we het nog steeds over tomaten etc.)?
  6. Christenen in de hele Arabische wereld worden vervolgd of onderdrukt. Het kan niet zo zijn dat bovenstaande organisaties daar niet van weten. Zoeken bovengenoemde organisaties ook daarmee de publiciteit?
  7. Hebben deze organisaties gehoord van de vrouwelijke, christelijke burgemeester in Betlehem, die de bevolking probeert weg te pesten omdat ze a. vrouw is en b. christen?
  8. Weet iemand binnen deze organisaties dat het aantal christenen in deze Palestijnse stad de afgelopen jaren is gereduceerd van 35 tot 20 procent omdat ze worden weggepest? En is daarover, vanuit een christelijke achtergrond, een duur rapport verschenen?
  9. Is deze vrouw door een van de drie bovenstaande organisaties ondersteund? (en helaas, het is maar een voorbeeld, hetzelfde geldt voor homoseksuelen die vanuit de Westbank emigreren naar Israel omdat ze op de Westbank hun leven niet zeker zijn)
  10. Vertellen deze organisaties aan die 17.000 Palestijnse werknemers in de nederzettingen, waarom ze hen brodeloos wenst te maken?
  11. Kunt u verklaren waarom u dure centen verspilt aan een rapport over dadels en wijn, terwijl u, Cordaid, zegt op te komen voor de allerarmsten?

Ter onderbouwing even een kaal cijfer: de gemiddelde leeftijdsverwachting van een inwoner van de Westbank is 74 jaar. Die in het Europese Bulgarije 72.

De intentie
Ik kan me zo voorstellen dat er veel, heel mensen zijn die veel kwetsbaarder zijn dan die op de Westbank, die nu door dit rapport en de eventuele gevolgen daarvan worden gedupeerd. De organisaties hebben het voortdurend over labelling en dat we dat niet moeten vermengen met een boycot van producten uit de Westbank, maar u en ik weten al lang dat dit de intentie is.

Ben ik helemaal abuis wanneer ik vind dat we ons veel eerder zorgen zouden moeten maken over meisjes in vluchtelingenkampen in Jordanië en Libanon die noodgedwongen worden uitgehuwelijkt, voor een paar dagen, aan decadente Saoedi’s? Ik denk aan christenen die weten dat ze hun leven in diverse Arabische landen niet veilig zijn. Oh u concentreert zich op de Palestijnen? Hoe zit het met de 300.000 Palestijnen die sinds het Syrische debacle ontheemd geraakt, duizenden zijn vermoord. Maar ICCO, Cordaid en IKV/Pax Christi vinden dat minder belangrijk. Ach nee. Veel interessanter is het om, terwijl Israel en de Palestijnen net weer aan tafel gaan zitten om over vrede te onderhandelen, dure centen uit te geven aan een rapport over tomaten, choumous, wijn, bloemen en nog zo een paar.

Mijn laatste vraag…

Waarom?

Esther Voet is directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israël